Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν τουλάχιστον ένα δυσάρεστο συμβάν στη ζωή τους. Ως απόρροια αυτού μπορεί να δυσκολεύονται στην αρχή να κοιμηθούν και εν γένει να προσαρμοστούν στην νέα πραγματικότητα. Όταν τα συμπτώματα αυτά διαρκέσουν περισσότερο από έναν μήνα, τότε το άτομο αυτό μπορεί να υποφέρει από Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΤΣ).
Η ΔΜΤΣ είναι ένα είδος αγχώδους διαταραχής που πυροδοτείται από πολύ δυσάρεστα, τρομακτικά και αναπάντεχα γεγονότα. Παρότι συχνά έχει συσχετιστεί με τους βετεράνους πολέμου, η ΔΜΤΣ μπορεί να αναπτυχθεί ως απόρροια οποιουδήποτε γεγονότος (ή σειράς από γεγονότα) τα οποία έχουν ασκήσει υπερβολικά έντονη επίδραση στον οργανισμό – όπως μια σεξουαλική κακοποίηση, ένα ατύχημα, μια φυσική καταστροφή κ.λπ.
Η ΔΜΤΣ μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που έχουν εκτεθεί έμμεσα μόνο σε ένα στρεσογόνο συμβάν ή έχουν εκτεθεί επανειλημμένα σε παραστατικές λεπτομέρειες μιας τραυματικής εμπειρίας (πχ. ενδοοικογενειακή βία όπου το παιδί βλέπει την κακοποίηση της μητέρας του).
Αν πάσχετε από ΔΜΤΣ, είναι πιθανό να αποφεύγετε καταστάσεις ή άτομα τα οποία σας θυμίζουν τι συνέβη ή είναι πιθανό να αντιδράτε υπερβολικά σε δυνατούς ή απροσδόκητους θορύβους ή κινήσεις.
Η διαταραχή μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή. Αυτές οι κατηγορίες καθορίζονται ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο τα συμπτώματά σας επηρεάζουν την καθημερινή σας ζωή, και όχι ανάλογα με το πόσο σοβαρό κρίνεται το γεγονός αυτό καθαυτό.
Συμπτώματα της ΔΜΤΣ
Σωματικά συμπτώματα

• Εφίδρωση
• Πόνος
• Ναυτία
• Τρόμος

Ψυχολογικά συμπτώματα

• Αναβίωση του τραυματικού συμβάντος μέσα από εφιάλτες και αναδρομές στο παρελθόν (φλασμπάκ).
• Παρεισφρητικές σκέψεις ή εικόνες
• Ευερεθιστότητα
• Εφιάλτες
• Δυσκολία στη βίωση συναισθημάτων
• Υπερδιέγερση
• Υπερακουσία (μειωμένη ανοχή στον θόρυβο)
• Επίμονος φόβος, θυμός, ενοχή ή ντροπή
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αρνητική αξιολόγηση του εαυτού

Συμπεριφορικά συμπτώματα

• Αποφυγή τόπων που θυμίζουν το τραυματικό συμβάν
• Μειωμένο ενδιαφέρον για συμμετοχή σε δραστηριότητες και κοινωνικές συναθροίσεις
• Απερίσκεπτη ή καταστροφική συμπεριφορά
• Δυσκολία να αποκοιμηθείτε ή / και να παραμείνετε κοιμισμένοι

Πώς αναπτύσσεται η ΔΜΤΣ;
Η ΔΜΤΣ μπορεί να αναπτυχθεί έπειτα από ένα τραυματικό ή στρεσογόνο συμβάν – ή έπειτα από μια παρατεταμένη τραυματική εμπειρία (μερικές φορές αναφέρεται ως σύνθετη ΔΜΤΣ ή Complex-PTSD). Κάποια παραδείγματα εκλυτικού συμβάντος μπορεί να είναι τα εξής:

• Τραυματικός τοκετός
• Φυσική καταστροφή
• Παρακολούθηση ενός βίαιου θανάτου
• Τρομοκρατική επίθεση

Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούν να σας κάνουν πιο ευάλωτο ή ευάλωτη στην ανάπτυξη μιας διαταραχής μετατραυματικού στρες∙ για παράδειγμα, αν έχετε βιώσει κατάθλιψη ή άγχος στο παρελθόν ή αν δεν έχετε λάβει τη σωστή υποστήριξη μετά το γεγονός. Επίσης, η ύπαρξη ενός συγγενή με προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί επίσης να αυξήσει τις πιθανότητές σας να αναπτύξετε ΔΜΤΣ.

Δεν έχει ακόμη καταστεί σαφές για ποιο λόγο μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν ΔΜΤΣ και άλλοι όχι. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες μαρτυρούν μια βιολογική προδιάθεση – με την ανάπτυξη της ΔΜΤΣ να λειτουργεί σαν ένα είδος μηχανισμού επιβίωσης, ο οποίος ενεργοποιείται από υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης και αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο σε επίπεδο φυσιολογίας και ορμονών.